بازگشت
بسوی برگزاری دومین کنفرانس بُـن برای افغانستان
ایمل خان فیضی ایمل خان فیضی

25 /05/2011

 

(قسمت اول)

مذاکرات تازۀ امریکا با طالبان

مرحلۀ تارۀ مذاکرات میان امریکا و طالبان عملاً آغاز شده است. رسانه های غربی خبر میدهند که مذاکرات میان طیب آغا، سخنگو و نمایندۀ ملا عمر و مقامات میان رتبۀ ادارۀ اوباما، به میزبانی "میشل شتاینر"،  نمایندۀ خاص دولت آلمان برای افغانستان و پاکستان، در خاک آنکشور(آلمان) طی همین ماه، صورت گرفته است[1].

شتاینر که یک دیپلماتِ با تجربۀ آلمان است، از تحولات فعلی در افغانستان و منطقه خوشبین بوده، به این نظر است که دریافت یک راهِ حل سیاسی برای جنگ افغانستان ممکن است. در تماس های اخیر خود با رسانه ها، شتاینر همچنان براهمیت برگزاری دومین کنفرانس بین المللی روی مسائل افغانستان در آلمان تأکید کرده است.

ده سال بعد از اولین کنفرانس بُن برای افغانستان در سال 2001، دولت آلمان درحال تیاری برای برگزاری دومین کنفرانس بین المللی در ارتباط به افغانستان میباشد. با درنظرداشت این رویدات مهم سیاسی، دولت آلمان تلاش دارد تا قبل از برگزاری کنفرانس مذکور بتاریخ پنجم دسمبرسال روان، دست به یک سلسله ابتکارات تازه در صحنۀ سیاست خارجی خود در ارتباط به افغانستان زند. به اساس یک اطلاعیۀ وزارت خارجۀ  آلمان، حدود 90 نمایندۀ سیاسی (وزرای خارجه)، جمعاً یک هزار اشتراک کننده در این نشست بین المللی حضور خواهند داشت[2].

در اطلاعیۀ وزارت خارجۀ آلمان همچنان آمده است که تمرکز این کنفرانس روی سه موضوع خواهد بود:

·       جنبه ها ملکی پروسۀ انتقال مسوولیت ها به حکومت افغانستان در سال 2014

·       مشغول ماندن دراز مدت جامعۀ جهانی در افغانستان، بعد از سال 2014

·       پروسۀ سیاسی که باید در درازمدت منجر به ثبات در کشور گردد

با ده ساله شدن جنگ در افغانستان، سناریوی افغانستان وارد یک مرحله جدید میشود. کشور رویداد های مهم ِ را پیش رو دارد (مذاکره با مخالفان مسلح، خروج احتمالی عساکر خارجی، برگزاری دومین کنفرانس بن، ایجاد پایگاه های نظامی درازمدت امریکا...) که در اینجا بازهم سوال از حمایت کشورهای منطقه از پروسۀ سیاسی در کشور مطرح میگردد.

لزوم حمایت منطقوی از کنفرانس بُـن-2

در دومین کنفرانس بُن، در پهلوی دیگر کشورهای جهان، کشورهای همسایۀ افغانستان و قدرت های بزرگ منطقه نیز اشتراک خواهند کرد. اشتراک کشورهای پاکستان، هند، ایران، روسیه و چین در این نشست، بدلیل نفوذ و مداخلات آنها در امور افغانستان، ضروری دانسته شده است. وزارت خارجۀ آلمان تأکید دارد که پروسۀ سیاسی در افغانستان باید در دو سطح حرکت نماید:

1.    آشتی ومصالحه با گروه های مختلف افغانی که باید در داخل افغانستان صورت گیرد

2.    حمایت کشور های همسایۀ افغانستان و قدرت های منطقوی از این پروسه (مصالحه)

اطلاعیۀ مذکور همچنان می افزاید که تحکیم ثبات در افغانستان به ثبات سیاسی تمام منطقه ارتباط دارد که در این زمینه همکاری تمام کشورهای منطقه لازم است.

حضورکشورهای غربی در افغانستان، همراه با رقابت ها و برخورد ها میان قدرت های بزرگ غربی و منطقوی باعث گردیده است تا ضروت همکاری ریالیستیک یا واقعی کشور های همسایۀ با افغانستان به یک ایده آل ناممکن مبدل گردیده است. اولین کنفرانس بن نیز همین کشورهای همسایه و قدرت های منطقه را به میز مذاکره روی موضوع افغانستان کشانید ولی طی ده سال اخیر دیده شد که تضاد منافع میان کشورهای دخیل در مساله افغانستان باعث عدم همکاری واقعی و پیچیدگی وضع در کشور گردید.

 

گفتگو برای اشتراک طالبان در کنفرانس بـن-2

طی سالهای گذشته، اکثر صاحب نظران داخلی و خارجی برخی از فیصله های اولین کنفرانس بُـن و شرایط و امکانات اشتراک تمام گروه های افغانی در آن را مورد انتقاد قرار داده اند. برلین اکنون سعی دارد تا در دومین کانفرانس بین المللی بُـن که درماه دسمبر 2011 در هوتل پیترسبورگ، نزدیک شهر بـُن آلمان، برگزار خواهند شد، اشتراک طالبان را در آن حتمی سازد. روی همین دلیل است که دولت آلمان نقش میانجی در مذاکرات اخیر میان امریکا و طالبان را به عهده داشته است.

خبرِ برقراری تماس ها میان مقامات امریکائی و طیب آغا اولاً در روزنامۀ معتبر "ویســـا" چاپ کابل، بنشر رسید. اکنون نشرجزئیات بیشتر آن در مجلۀ شپیگل و تأئید غیر رسمی این مذاکرات توسط برخی از مقامات وزارت خارجۀ آلمان، به اهمیت این موضوع در مطبوعات افزوده است.  یکی از نکات قابل توجه درمذاکرات تازه میان امریکا و طالبان اینست که طرف مذاکره کننده با امریکا (طیب آغا) واقعاً نمایندۀ رهبری شورای کویته که اکنون گفته میشود اعضای آن نظربه دلایل امنیتی به دیگر نقاط پاکستان انتقال داده شده است، میباشد. گفته میشود که طیب آغا یک "رازداربسیار نزدیک" ملاعمراست. او در زمان حاکمیت رژیم طالبان رئیس دفتر ملاعمر بود که اکنون نیز این وظیفه را به عهده دارد. طیب آغا همچنان قبلاً در سفارت طالبان در اسلام آباد ماموریت نموده است. او چندِ قبل همراه با ملا برادر توسط مامورین استخباراتی پاکستان بدلیل مذاکرات پنهانی با حکومت کرزی گرفتار شده بود که بعداً رها گردید. نظربه گذشتۀ سیاسی طیب آغا میتوان گفت که وی در جریان فعالیت های سیاسی خود در پاکستان، در"گریپ" (Grip) سازمان استخبارتی پاکستان درگیر بوده است ولی اینکه اکنون نقش تازۀ وی در مذاکرات با امریکا چقدر تحت کنترول نظامیان پاکستان بوده است، قابل سوال است. سوال های دیگری نیز در ذهن خطور میکند : آیا طالبان واقعاً آمادۀ اشتراک در پروسۀ سیاسی افغانستان شده اند؟ آیا رهبری طالبان اکنون هم روی موضوع خروج فوری تمام نیروهای خارجی از افغانستان تأکید دارند؟ و مهم تر از همه آیا نتیجۀ دومین کنفرانس بن هم مانند کنفرانس های بین المللی گذشته راجع به افغانستان خواهد بود؟

جواب تمام این سوال ها شاید هنوز پیش از وقت باشد ولی ژورنالیست پاکستانی، احمد رشید در مورد موضعگیری تازه طالبان میگوید که طالبان "موقف خود را نرم ساخته اند" و خروج فوری نیروهای خارجی را قبل از مذاکرات نمیخواهند ولی او به این فکر است که بازهم طالبان طرفدار پایگاه های نظامی درازمدت امریکا در افغانستان(موضوع کنونی مطرح میان کابل و واشنگتن) نخواهند بود[3]...    ادامه دارد...

 


May 27th, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی